usa.xmc.pl

🇺🇸 United States of America, Boże Pobłogosław Amerykę :-)

*** Translator ***

🇺🇸 Kompetencje Kongresu USA

Kongres USA XMC.PL

Wśród wielu wymienianych kompetencji Kongresu, tj. ustrojodawcza (uprawnienia w procesie zmiany konstytucji), ustawodawcza, kreacyjna (w pewnych sytuacjach, np. wybór prezydenta i wiceprezydenta), sądownicza i śledcza (np. pociąganie wyższych funkcjonariuszy federalnych do odpowiedzialności konstytucyjnej i ferowanie werdyktu- tzw. impeachment) oraz kontrolna na szczególną uwagę zasługują uprawnienia legislacyjne i związane z kontrola szeroko pojętego aparatu administracji (ale nie bezpośrednio prezydenta).

Co roku do Kongresu trafia kilka tysięcy projektów ustaw i rezolucji. Tylko znikoma ich część (kilka procent) jest referowana przez komisje na forum plenarnym izb. Los znaczniejszych projektów zależy głównie od tego, kto je popiera- największe szanse mają preferowane przez prezydencką administrację w sytuacji posiadania przez prezydenta większości w Kongresie. Droga ustawodawcza z reguły z pięciu stadiów:

  • a) wykonania prawa inicjatywy ustawodawczej,
  • b) prac w komisjach,
  • c) przyjęcia projektu w głosowaniu na posiedzeniu plenarnym w obu izbach,
  • d) uzgodnienia projektu przez izby,
  • e) podpisania przez prezydenta.

Legislacja prawa w USA

Projekt ustawy może wnieść pod obrady tylko członek Kongresu bądź jego komisja, choć powszechnie wiadomo, iż około 80% projektów wpływających do Kongresu jest wynikiem faktycznej inicjatywy administracji prezydenckiej. Projekty kontrowersyjne wnoszone są najpierw do izby, w której mają większą szansę przegłosowania, zaś pozostałe referowane są często w obu izbach jednocześnie. Następnie projekt wpływa do właściwej komisji, która najczęściej za pomocą podkomisji rozpatruje projekt i może przy tym prowadzić postępowanie wyjaśniające, angażując ekspertów, a w przypadku ważniejszych ustaw przeprowadzać publiczne przesłuchania z udziałem nie tylko przedstawicieli administracji, niezależnych ekspertów, przedstawicieli grup nacisku, ale i osób prywatnych (np. przedstawicieli mniejszości narodowych). Ostateczną decyzję o skierowaniu projektu do dalszych prac podejmuje cała komisja na posiedzeniu niejawnym.

Izba Reprezentantów i Senat różnią się w procedurze dopuszczania projektu do obrad plenarnych, jednakże wspólna cechą jest tu istotny wpływ liderów partyjnych na kolejność przedstawiania projektów. Po pomyślnym przegłosowaniu projektu w obu izbach (w jednobrzmiącej wersji, co zapewnia działanie komisji uzgadniających) przewodniczący obu izb przesyłają projekt do rozpatrzenia przez prezydenta.

Może on projekt podpisać, co jest jednoznaczne z nadaniem mu charakteru gotowej do wykonania ustawy, może odmówić podpisu, wówczas projekt może stać się ustawą po ponownym przegłosowaniu większością 2/3 głosów obu izb Kongresu, co udaje się zaledwie w kilku procentach przypadków; wreszcie prezydent może dopuścić do wejścia w życie ustawy bez jego podpisu, co stanowi formę politycznej dezaprobaty jej treści.

Funkcja, która obecnie pozwala Kongresowi skutecznie hamować i równoważyć działalność aparatu wykonawczego prezydenta i bardzo licznych agend rządowych-nie wyłączając tzw. niezależnych agencji, często łączących w swej aktywności uprawnienia prawodawcze, wykonawcze i orzekające – jest kontrola zmierzająca do stwierdzenia, czy administracja wykonuje prawo zgodnie z intencją wyrażoną przez Kongres. Pierwszym aktem, w którym zostały sformalizowane kontrolne uprawnienia władzy ustawodawczej, był Legislative Reorganzation Act z 1946 r. Stworzył on generalny obowiązek stałych komisji Kongresu prowadzenia permanentnego badania realizacji ustawodawstwa. Do tego czasu bowiem kontrola przeprowadzana była sporadycznie, ad hoc i głównie za pośrednictwem specjalnych komisji.

Wynikiem wprowadzenia w życie wskazanej ustawy były zmiany regulaminowe obligujące komisje do powoływania podkomisji kontrolnych, przygotowania planów kontroli i umieszczania przy projektach ustaw raportów o przewidywanym wpływie rozwiązań ustawowych na wykonanie dotychczasowych regulacji prawnych. W 1974 roku powołano Generalne Biuro Rachunkowe (GAO), które stało się organem pomagającym Kongresowi oceniać realizację przyjętych w ustawach programów zleconych administracji. Aby utrzymać kontrolę nad stale rozrastającą się biurokracją, Kongres musi dysponować różnymi technikami. Gdy jedna z nich zawiedzie, musi stosować inne, w przeciwnym bowiem razie może dojść do zdominowania w systemie rządów elementu przedstawicielskiego przez technokratyczny. Wśród wielu znanych technik kontroli wymienić należy:

  • a) komisyjne przesłuchania i postępowania wyjaśniające, które przez swój publiczny charakter-dostępność doń mass mediów stanowi poważne źródło krytyki i korygowania aktywności administracji,
  • b) weto legislacyjne, dające możliwość jednej bądź obu izbom Kongresu wyrazić sprzeciw powodujący wstrzymanie działań organów administracji (uprawniania takie zawiera obecnie ponad 200 ustaw),
  • c) decydowanie o wysokości funduszów na działalność agencji rządowych, dzięki czemu agencje mogą być likwidowane bądź ich programy odpowiednio modyfikowane,
  • d) postępowania wyjaśniająco-kontrolne, tzw. biura generalnych inspektorów (IGS) utworzone ustawowo w r. 1978 w blisko dwudziestu największych federalnych agencjach i departamentach administracyjnych, dostarczające systematycznie swe analizy organom Kongresu,
  • e) okresowe raporty organów władzy wykonawczej, których przedkładanie Kongresowi jest zastrzeżone ustawowo,
  • f) opracowanie dokonywane na zlecenie przez organy pomocnicze Kongresu, tj. Biuro Analiz Kongresowych (CRS) czy Kongresowe Biuro Budżetowe,
  • g) analizy pracy organów władzy wykonawczej, dokonywane przez indywidualnych członków Kongresu, którzy z reguły publikują swe ustalenia, a nawet ustalają złośliwie nagrody za godne odnotowanie działania polityka źle poinformowanego, ograniczonego intelektualnie i ogólnie niekompetentnego. Działania kontrolne Kongresu nasiliły się od połowy lat siedemdziesiątych tak dalece, że Kongres 97 kadencji (1979-1981) zyskał sobie miano Kongresu Kontroli. Jak dotychczas dobrze służą one ukrócaniu zjawiska marnotrawstwa, korupcji i złego zarządzania ze strony administracji, co, jak wiadomo, jest bolączką większości współczesnych państw i społeczeństw.

O zróżnicowaniu organizacji wewnętrznej i postępowaniu w obu izbach świadczy fakt, iż wykaz odpowiednich zasad w przypadku Izby Reprezentantów zajmuje kilka tomów druku, zaś Senatu tylko niecałe sto stron. Jest to uprawnienie Kongresu nie mające charakteru legislacyjnego ale stanowi część systemu hamulców i równowagi.

Wyzwania i Perspektywy

Mimo że Kongres USA pełni kluczową rolę w funkcjonowaniu demokracji amerykańskiej, stoi także przed wieloma wyzwaniami. Zadania związane z utrzymaniem jedności narodowej, radzeniem sobie z kryzysami gospodarczymi czy zmianami społecznymi wymagają ciągłej uwagi i innowacyjnych rozwiązań. W perspektywie przyszłości, Kongres będzie musiał kontynuować adaptację do dynamicznie zmieniającego się świata, zachowując jednocześnie swoją integralność i zdolność do reprezentowania różnorodności społeczeństwa amerykańskiego.

W zakończeniu, Kongres USA jest niewątpliwie jednym z najważniejszych organów w strukturze władzy w Stanach Zjednoczonych. Jego rola w kształtowaniu przyszłości kraju jest nieoceniona, a wydarzenia, decyzje i trendy polityczne są przedmiotem nieustannej uwagi społeczeństwa i obserwatorów politycznych.

Kategoria : Władza USA
Tagi : ,