🇺🇸 Transport w USA

Transport Sieć transportowa Stanów Zjednoczonych jest naj­dłuższa w świecie. W roku 1992 długość linii kolejowych wynosiła 219 tys. km, dróg kołowych -6,3 mln km, śródlądowych dróg wodnych – 21 tys km. Z ogólnej masy transportowanych towarow na kolej przypada 39,1 % przewożonych ładun­ków w t * km, transport samochodowy – 27,6%, rurociągowy 22,8%, wodny śródlądowy – 10,5%. Sieć kolejowa została ukształtowana w drugiej połowie XIX w kiedy budowano linie transkontynentalne. łączące wybrzeża atlan­tyckie z pacyficznymi.

Do początków XX w długość linii kolejowych systematycznie wzrastała (1916 ok. 430 tys. km) i kolej była głównym przewoźnikiem towarów (ponad 75% ładunkow) i pasażeów. Konkurencja transportu samochodowego przyczyniła się do likwidacji wielu nierentownych połączeń kolejowych.

W latach 1916 – 90 długość linii kol. zmniejszyła się o ponad połowę. Z ok 219 tys. eksploatowanych, głównie prywatnych linii kol. (2,2 km na 100 cm2) zaledwie 1667 km stanowią linie zelektryfikowane, pozostałe są obsługiwane przez lokomotywy spalinowe. W budowie jest linia pociągów wielkiej pręd­kości wzorowana na francuskiej TGV między Austin i San Antonio w Teksasie. Największe znaczenie gospodarcze mają linie transkontynentalne (wschód-zachód), poza tym linie o przebiegu południkowym. W dużych miastach stosuje się system szybkich kolei miejskich; najdłuższe linie metra znajdują się w Nowym Jorku (ponad 400 km), Chicago (172 km), San Francisco (120 Km) oraz Bostonie, Waszyngtonie, Filadelfii. Sieć dróg o utwardzonej nawierzchni (ok 67 km na 100 km2 w 1992 roku) jest stale roz­budowywana, zwłaszcza system wielopasmowych autostrad (dł. ponad 62 tys km), zarówno federalnych i stanowych (bezpłatne) jak pry­watnych (płatne).

W ramach National System Highways zbudowano 5 transkontynentalnych auto­strad o przebiegu wschód – zachód i 8 biegnących z północy na południe. Transport rurociągowy obejmuje sieć ropocią­gów (dł. ok 350 tys. km) , gazociągów (ponad 1,3 mln km). Największe zagęszcze­nie ropociągów występuje na południu kraju zwłaszcza w Teksasie i Luizjanie, gdzie ropa naftowa jest transportowana z ośrodków wydobycia do pobliskich rafinerii, portów wywozowych (Houston, Port Arthur, Nowy Orlean) i okręgów przemysłowych na północnym – wschodzie i zachodzie kraju. Gaz ziemny, wydobywany jest w południowej i środkowej części kraju, jest przesyłany systemem gazociągów do miast Megalopolis nad Wielkimi Jeziorami oraz Sta­nów pacyficznych. Środlądowe drogi wodne są wykorzystane do transportu towarów masowych. Głównymi szlakami żeglugowymi są Wielkie Jeziora wraz z Drogą Wodną Św. Wawrzyńca oraz Missispi. Wielkie Jeziora, połączone kanałami z Missispi i O. Atlantyckim, są jednym z największych szlaków żeglugowych na świecie.

W okresie od połowy kwietnia do połowy grudnia są przewożone rudy żelaza (z regonu nad Jez. Górnym i z Kanady do ośrodków hutniczych), węgiel kamienny, ropa naftowa, surowce budowlane (z Wielkich Równin), drewno (z Kanady). Drogą Wodną św. Wawrzyńca dopływają do portów nad Wielkimi Jeziorami statki morskie o nośności do 30 tys. t. System transportowy Missisipi obejmuje ponad 20 tys. km dróg modnych (rzek i kanałów), składa się z rzeki głównej oraz Missouri, Illinois, Ohio ich dopływów.

W dół Missisipi są transportowane zboża drewno i węgiel , a w górę rzeki produkty naftowe: siarka, bawełna i inne. W krajowej wymianie handlowej mię­dzy regionami: wschodnim, zachodnim. i południowym dużą rolę odgrywa żegluga kabotażowa, na którą przypada ponad połowa przewozów morskich. Szlak żeglugi przybrzeżnej między portami atlantyc­kimi i pacyficznymi przechodzi przez Kanał Panamski.

Żeglugę kabotażową i frachtową obsługują duże porty morskie. 51 portów ma przeładunki ponad 10 mln t rocznie. W 1992 w portach amerykańskich wyładowano w obrocie między­narodowym 449 mln t towarom (gł. surowców mi­neralnych), załadowano 390 mln t. Nośność amerykańskiej floty handlowej wynosi 30 mln DWT, m tym zbiornikowców – 16,4 mln DWT. Wiele stat­ków armatorów amerykańskich pływa pod tanią ban­derą panamską, hawajską liberyjską i innych krajów.

Stany Zjednoczone posiadają najgęstszą w świecie sieć po­łączeń lotniczych (zarówno krajowych jak i zagranicznych). Połączenia są obsługiwane przez ok. 12,7 tys. samolotów (1992) należących do wielkich towarzystw lotniczych takich jak: American Airlines, Delta Air Lines, Northwest Arlines, United Airlines, Continental Airlines. Silna konkurencja na rynku przewo­zowym doprowadziła w1991 roku do upadku to­warzystw: Pan American i Eastern Airlines. Z 834 amerykańskich portów lotniczych 16 zalicza się do największych w świecie. Na przylądku Canaveral (Flo­ryda) znajduje się największe na świecie cen­trum lotów kosmicznych, oraz miejsce startu wahadłowców.