USA.XMC.PL

🇺🇸 Prezydent USA

Prawo kandydowania do urzędu prezydenta posiadają obywatele amerykańscy, którzy skończyli 35 lat, zamieszkują na terenie USA co najmniej 14 lat, nie są obywatelami naturalizowanymi i dysponują pełnią praw publicznych. Zgłoszeń kandydatów mogą dokonywać grupy wyborców, partie polityczne (co jest najczęstszą praktyką) bądź sam zainteresowany kandydowaniem (jak np. Perot w kampanii wyborczej w 1992 r.). Ta sama osoba może sprawować urząd prezydenta nie dłużej niż dwie, czteroletnie kadencje. Prezydencka kampania wyborcza składa się z trzech etapów:

1) nominacji kandydatów przez partie polityczne;

2) wyborów powszechnych;

3) wyboru prezydenta przez kolegium elektorów

1. Obecnie, w większości przypadków, wstępna fazą uzyskania partyjnej nominacji są prawybory, służące sondażowi opinii publicznej co do szans prezydenckich kandydatów. Ostateczna decyzja o nominacji kandydatów zapada na konwencjach krajowych obu głównych partii. Delegaci na konwencję ze stanów, w których przeprowadzono prawybory, związani są ich wynikami i dopiero w sytuacji, gdy kandydat nie został wybrany w pierwszym głosowaniu, mogą wysuwać inne kandydatury w dalszych głosowaniach. Wybrany kandydat danej partii ma przywilej dobrania sobie kandydatów na wiceprezydenta. Brak szerokiej kampanii dotyczącej stanowiska wiceprezydenta wiąże się z jego konstytucyjnie niewielkim zakresem uprawnień: pełni on tytularną funkcję przewodniczącego Senatu, zastępuje prezydenta w wypadku jego niezdolności do wykonywania obowiązków oraz w przypadku opróżnienia urzędu prezydenta (śmierć, ustąpienie lub usunięcie prze Kongres zgodnie z procedurą impeachment) obejmuje go i sprawuje do końca kadencji. Efektem krajowych konwencji partyjnych jest oprócz wyboru kandydata danej partii przyjęcie prezydenckiego programu wyborczego- narzędzia głównie propagandowego służącego agitacji wyborczej, rzadko stanowiącej program realizowany przez kandydata po objęciu przezeń urzędu prezydenta.

2. Decydujące znaczenie dla wyboru prezydenta ma głosowanie powszechne, w którym wprawdzie nie wybiera się bezpośrednio prezydenta tylko elektorów (z każdego stanu tylu, ile dany stan ma miejsc w Kongresie), ale mają oni obowiązek respektować preferencje wyborców. Oznacza to, że kandydat danej partii, który uzyskał w danym stanie większość, otrzymuje wszystkie mandaty elektorskie tego stanu.

3. W tej sytuacji wyniki wyborów znane są już po obliczeniu wyników głosowania powszechnego (w listopadzie) i głosowanie kolegium elektorskiego ( w grudniu) stanowi jedynie zadośćuczynienie formalnemu wymogowi konstytucyjnemu.