🇺🇸 Zasada Podziału Władzy USA
Zasada ta ma kluczowe znaczenie dla ustroju państwowego Stanów Zjednoczonych. Jej podstawy doktrynalne stworzył J. Locke w pracy Dwa traktaty o rządzie oraz Ch. De Montesquieu- O duchu praw, a udanego jej rozwinięcia dokonali twórcy konstytucji i praktyka polityczna, pozwalająca w dużym stopniu zrealizować cel koncepcji podziału władz-uniknięcie tyranii któregokolwiek z organów państwowych, a tym samym zachowanie wolności osobistej i politycznej obywateli. Zasada podziału władz zakłada, iż:
1) aparat państwowy realizuje trzy odrębne funkcje: ustawodawczą, wykonawczą i sądową;
2) każdej z nich powinna odpowiadać aktywność odrębnego organu państwowego-winna istnieć zasada niepołączalności funkcji i stanowisk;
3) powinien istnieć system hamulców i równoważenie się poszczególnych organów państwa (checks and balances), uniemożliwiający dominację któregoś z nich nad pozostałymi.
Aby uruchomić system równoważenia się władz, twórcy konstytucji poddali je różnym wpływom, tak żeby prezydent, członkowie Kongresu i sędziowie nie byli zawiśli ani jedni od drugich, ani od tego samego elektoratu. Prezydent miał być wybierany przez zgromadzenie elektorów, senatorowie przez legislatury stanowe, członkowie Izby Reprezentantów w głosowaniu powszechnym, sędziowie powoływani za zgodą Senatu przez prezydenta. Ponadto różne są okresy kadencji członków Senatu, Izby Reprezentantów, prezydenta; sędziowie powoływani są dożywotnio.
Każda władza rządu centralnego posiada określone uprawnienia w wykonywaniu funkcji przez inną władzę. To co jest bowiem konieczne do sprawnego działania państwa, to nie całkowita niezależność i zupełna wyłączność funkcji, ale współzależność; stąd wybitny badacz R. Neustad trafnie określa amerykański system rządów jako system oddzielonych instytucji współuczestniczących w wykonywaniu funkcji państwowych czy też inaczej-wpływających na realizację funkcji państwowych (separated institutions sharing powers).
[Czytaj Całość…]