Stany Zjednoczone Ameryki obejmują obszar prawie 10 mln km’”. Państwo jest podzielone na 50 stanów i kilka terytoriów zamorskich (Porto Rico, Wyspy Dziewicze, Guam, Samoa). Liczba ludności przekracza 290 mln, w tym znaczny jest odsetek ludności napływowej z całego świata, a zwłaszcza z Ameryki Łacińskiej. W etnicznej mozaice biali zajmują zdecydowanie pierwsze miejsce -77,6%, czarni – 11,4%, ludność tubylcza (Indianie) -0,7%, latynoamerykańska – 7,6%, Azjaci i mieszkańcy wysp Pacyfiku – 2,7% .

Rozwarstwienie społeczne jest znaczne .Najuboższymi warstwami są mniejszości kolorowe: 30,7% wszystkich czarnych oraz 26,7% pochodzących z Ameryki Łacińskiej żyje w ubóstwie. Ich zarobki w skali rocznej nie przekraczają 7372 $ na rodzinę.

Najważniejszymi celami oświaty amerykańskiej na 2000 r., w świetle deklaracji prezydenta i gubernatorów (1990), są:

kształcenie wszystkich dzieci i młodzieży zdolnej do nauki, rozpowszechnienie szkolnictwa średniego (90% grupy wieku ma zostać przynajmniej absolwentami szkoły średnięj),

podniesienie poziomu nauczania języka angielskiego, matematyki, nauk przyrodniczych, historii i geografii, by absolwenci szkol byli dobrze przygotowani do wypełniania ról społecznych i zawodowych,

uczniowie amerykańscy mają zdobyć I miejsce w badaniach porównawczych osiągnięć szkolnych w naukach przyrodniczych i matematyce,

każdy dorosły Amerykanin będzie miał wiedzę i umiejętności wystarczające, by osiągnąć sukces w globalnej gospodarce XXI wieku i być przy tym obywatelem, który będzie znał dobrze i respektował swoje prawa i obowiązki,

amerykańska szkoła będzie wolna od narkotyków i gwałtów

Charakterystyczną cechą oświaty amerykańskiej jest skrajna decentralizacja. W kierowaniu systemem oświaty biorą udział władze stanowe i lokalne. Rząd Federalny ani me kontroluje, ani nie finansuje oświaty. Tak stanowi Konstytucja.

Władze federalne są odpowiedzialne za tworzenie prawnych regulacji w obrębie oświaty, dotyczących przede wszystkim mniejszości narodowych oraz niepełnosprawnych. Wspierają również badania naukowe dotyczące edukacji. Nie ma więc w USA systemu oświaty publicznej, zarządzanego centralnie. Nie oznacza to jednak, że Rząd Federalny nie interesuje się oświatą. Władze wykonawcze, ustawodawcze i sądownicze Rządu Federalnego aktywnie uczestniczą w tworzeniu polityki oświatowej dotyczącej np. segregacji rasowej, alokacji pieniędzy na oświatę uwzględniającej potrzeby rożnych środowisk, dostępu do oświaty dzieci z rodzin biednych, dzieci upośledzonych fizycznie lub umysłowo.

Za poziom oświaty odpowiadają przede wszystkim władze stanowe. W praktyce jednak poszczególne stany przekazują znaczny zakres uprawnień władzom lokalnym (radom szkół lokalnych). Rady te kierują szkołami w sposób bezpośredni lub zlecają nadzór nad szkołami odpowiednim agencjom zwykle powołanym do tego celu. W 1991 r. było ponad 15 tys. takich rad w całym kraju. Każda rada może tworzyć oddzielny system szkół lokalnych).

Oprócz szkół publicznych istnieje dobrze rozwinięty system szkół prywatnych obejmujący ponad 30 tys. szkół rożnych szczebli

Koszty finansowania amerykańskiej oświaty publicznej są w około 10% pokrywane przez Rząd Federalny, natomiast w 90% przez władze lokalne (z podatków). Mimo iż wydatki na ucznia znacznie wzrosły w ostatnim 20-leciu (prawie 4-krotnie w latach 1976-1996 z 1505 do 6600 S), to jednak widoczne są znaczne nierówności w finansowaniu oświaty, wynikające z poziomu zamożności terenu zamieszkania, a przecież bogactwo i bieda są rozdzielone nierówno prawie w każdym kraju. Można przecież ustalać bardzo wysokie podatki, a ściągać niewiele pieniędzy i odwrotnie.

W USA nie istnieje centralna władza oświatowa. Odpowiedzialność jest dzielona między władze federalne, stanowe i lokalne. W Rządzie Federalnym istnieje jednak Ministerstwu Oświaty (od 1867 r.). W rzeczywistości było to małe biuro wewnątrz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. W 1979 r. powołano jednak osobne Ministerstwo Oświaty z ministrem jako członkiem Rządu Federalnego. Zakres władzy tego resortu jest niewielki, ponieważ inne resorty zajmują się również oświatą np. Ministerstwo Zdrowia, Rolnictwa, Obrony, Energii, Pracy, a nawet Narodowa Fundacja Nauki. Miedzy te resorty rozdziela się przynajmniej potowe federalnych funduszy na oświatę¹

Edukacja zajmuje czołowe miejsce w polityce społecznej i gospodarczej Stanów Zjednoczonych. Ponad 190 Amerykanów otrzymało Nagrodę Nobla, a jedna z nowojorskich szkół średnich może poszczycić się pięcioma wychowankami laureatami wysokiego wyróżnienia.

Struktura systemu oświaty

We wszystkich stanach oświata jest wolna od opłat w ramach obowiązku szkolnego (6/7-16/18 lat). Wiek obowiązku szkolnego bywa różny nawet w obrębie tego samego stanu. Na przykład w stanie Nowy Jork obejmuje grupę wieku 6-16 lat, ale w samym Nowym Jorku i Buffalo został przedłużony do 17 lat, Rok szkolny w całym kraju wynosi 178 dni, a przeciętne trwanie lekcji – 5,4 godz. dziennie.

W większości stanów szkoła podstawowa obejmuje dzieci w wieku 6-11 lat. W rejonach szkolnych szkołę średnią dzieli się na klasy niższe i wyższe, w innych nie ma podziału, choć istnieją np. szkoły pośrednie (middle school ) dla grupy w wieku 10 13 lat i ukończenie ich prowadzi do wstępu do wyższych klas szkoły średniej ogólnokształcącej, trwającej 3-4 lata. Srednie szkolnictwo zawodowe ma podobną strukturę jak inne szkoły. Tego szczebla w danym rejonie. Ukończenie takiej szkoły daje świadectwo umiejętności zawodowych w sumie po 12 latach nauki.

W 1989r. 94% młodzieży 17-letniej trafiło do klasy XII, a ukończyło ja 74,1%. 20% młodzieży kończy obowiązek szkolny bez świadectwa ukończenia szkoły.

Szkolnictwo wyższe składa się z trzech rożnych typów szkół: kolegiów środowiskowych, zawodowych lub technicznych szkół wyższych, uniwersytetów. Kolegia środowiskowe oraz zawodowe i techniczne szkoły wyższe oferują 2- i 3-letnie programy nauczania, kończące się uzyskaniem dyplomu umiejętności zawodowych, podczas gdy uniwersytety realizują 4-letnte kursy nauczania kończące się na poziomie studiów licencjackich.

W 1989 r. na amerykańskich wyższych uczelniach studiowało 13,8 min osób. Na uwagę zasługuje wzrastająca obecność na wyższych studiach starszych wiekiem studentów (powyżej 24 lat), Należy się spodziewać, że ten kierunek zmian utrzyma się w najbliższych latach.

(more…)

Pierwszym i podstawowym stopniem akademickim jest Balchelor`s degree, którego uzyskanie wymaga z reguły czterech lat studiów i uzyskania przeciętnie 120 credits.

Część z uczelni działa według systemu semestralnego, natomiast część oparta jest na systemie kwartalnym.

Typ studiów prowadzący do uzyskania stopnia Bachelor określany jest jako studia przeddyplomowe. Stopień ten jest warunkiem do uzyskania wyższego którym jest Master`s Degree. Wymaga on dodatkowych 1-2 lat studiów, które określane są jako dyplomowe. Oprócz zdobycia credits wymagane jest też napisanie pracy dyplomowej, która kończy się egzaminem końcowym (obrona).

Najwyższym stopniem przyznawanym przez uniwersytety jest stopień doktorski (Doctor`s degree). Nadawany jest w wyniku zaliczenia programu studiów doktorskich i przedstawienia oryginalnej pracy naukowej w formie dysertacji. Obejmuje on przeciętnie 2 lata studiów, oaz dodatkowe 2-4 lata na przeprowadzenie badań, napisanie pracy i jej obronę.

Wyróżniamy dwa typy uczelni wyższych:

• szkoły wyższe oferujące czteroletnie programy studiów przeddyplomowych

• uniwersytety oferujące studia przeddyplomowe i dyplomowe.

Różnią się one między sobą wielkością, profilem działania i statusem własnościowo prawnym.

College są z reguły mniejsze od uniwersytetów i ich podstawową misją jest kształcenie. Działalność uniwersytetów jest szersza i obejmuje też prowadzenie działań naukowych oraz oddziaływani na środowiska pozaakademickie.

Jakość kształcenia jest ta sama.

Szczegółowa klasyfikacja:

Uczelnie nadające Stopnie Doktorskie

Uczelnie oferujące studia na poziomie przeddyplomowym i dyplomowym jednak bez doktoratu.

Uczelnie oferujące wyłącznie przeddyplomowe progray studiów

Instytucje o zwężonym profilu działalności  akademie wojskowe, szkoły teologiczne, szkoły inżynierii i technologii oraz szkoły o dwuletnich programach studiów

System punktowy w szkolnictwie wyższym polega na zdobywaniu punktów za obecności na zajęciach, za aktywność, napisane prace, pomyślnie zaliczone kolokwia itp. Zdobycie określonej ilości punktów pozwala na zaliczenie roku.

Szkoły Zawodowe

Większość programów kształcenia zawodowego jest realizowana w szkołach średnich, w których splatają się elementy kształcenia ogólnego i zawodowego. Około 60% młodzieży w wieku 16 lat uczącej się w szkołach średnich ogólnokształcących przynajmniej 2 lata dokształca się w zakresie zawodowym, Na podkreślenie zasługuje, ze w USA jest znikoma liczba średnich szkół zawodowych (225). Kształceniem zawodowym zajmuje się przede wszystkim przemysł. W programach organizowanych przez ten sektor uczestniczyło w 1986 r. prawie 37 min robotników.

Rynek usług oświatowych oferuje także wiele programów zawodowych na poziomie wyższych klas szkopy średniej. Uczestniczy w nich prawie 9 tys. agencji kształcenia zawodowego. Aktywne są również w tym zakresie amerykańskie wyższe uczelnie, dając szanse uzyskania licencjata, a nawet magisterium w obrębie szeroko pojętej przedsiębiorczości zawodowej.

Szkoły specjalne

Programy kształcenia niepełnosprawnych fizycznie lub umysłowo w wieku 4-21 lat zaczęły dopiero być wprowadzane w latach siedemdziesiątych w następstwie odpowiednich regulacji prawnych, zwłaszcza ustawy o dzieciach niepełnosprawnych z 1975 r. Prawo nakazuje identyfikowanie dzieci niepełnosprawnych i organizowanie oświaty dla nich w warunkach integracji z dziećmi pełnosprawnymi, o ile to tylko jest możliwe. Dzieci o wysokim poziomie upośledzenia otrzymują pomoc w szpitalach, domach rodzinnych i w specjalnych placówkach, powołanych do tego celu. Rodzice nie są obciążani żadnymi kosztami związanymi z nauką swoich dzieci. Podobnie bezpłatna jest pomoc lekarska, transport dzieci do odpowiednich placówek medycznych i oświatowych. Organizacja oświaty i opieki nad dziećmi niepełnosprawnymi jest ważną, sprawą dla władz stanowych, ponieważ liczba tych dzieci wzrosła w 1987 r. do 4,4 mln. (more…)