W W W. U S A . X M C .P L

🇺🇸 Gospodarka USA

Stany Zjednoczone są krajem wysoko rozwi­niętym o największym produkcie krajowym brutto na świecie 6260 mld dol. (25% produktu świat., 1993), na 1 mieszkańca
– 24 302 dolary. W r. 1994 Stany Zjednoczone zajmowały dopiero ósme miejsce na świecie pod względem PNB na mieszkańca mierzonego na podstawie oficjalnego kursu walut. Ten sam produkt mierzony jednak z uwzględnieniem realnej siły nabywczej walut (określonej przez porównanie kosztów nabycia koszyków dóbr w Stanach Zjednoczonych i innych krajach) plasuje Amerykę na pierwszym miejscu.

Dominującą pozycję w go­spodarce światowej S Z. utrzymują od końca XIX w. kiedy ich produkcja przemysłowa osiągnęła największą wartość, w latach 40-tych przemysł
amerykański wytwarzał ok. 60% produkcji krajów kapitalistycznych w 50-tych ok.50%. Od lat 60-tych udział USA w produkcji światowej powoli maleje (w latach 70-tych wynosił ok 40%), zwiększa się natomiast – krajów EWG, a zwłaszcza dyna­micznie rozwijających się krajów azjatyckich, głównie Ja­ponii. Tempo wzrostu gospodarki amerykańskiej. jest niewielkie. W okresie 1981-85 produkt krajo­wy brutto powiększał się o 2,6% rocznie, 1986-90 – o 2,8%; 1992 zaledwie o 2,3%; 1993 – 3,2%. Gospodarka amerykańska cha­rakteryzuje się wielką koncentracją kapitału i produkcji. Branżowe i ponadbranżowe koncer­ny wytwarzają ok. 70% produkcji przemysłowej w kraju, kontrolują handel wewnętrzny., rynek finanso­wy a zwłaszcza obrót papierami wartościowymi; są również głównymi eksporterami kapitału prywatnego.

🇺🇸 Przemysł Wydobywczy USA

USA posiadają i eksploatują ogromne zasoby surowców mineralnych1; najzasob­niejsze w złoża są Kordyliery, Niz. Zatokowa i Appalachy. Największe znaczenie ma wydo­bycie surowców energetycznych.: ropy naft., gazu ziem­nego, węgla i uranu, Górnictwo ropy naft, jest rozwinięte na południu kraju, gdzie na Niz. Zato­kowej i szelfie Zat. Meksykańskiej występują najbogatsze w kraju złoża, eksploatowane w Teksasie (ok 25% produkcji krajowej, 1992) i Luizjanie. Poza tym ropę naftową wydobywa się w Kansas i Oklahomie, Nowym Meksyku, Wy­oming Kalifornii, a od końca lat 70 również na północy Alaski (24% produkcji krajowej). Spa­dek wydobycia ropy naftowej (424 mln t -1980, 363 mln t – 1992, 3 miejsce ta świecie) jest związany z wyczerpywaniem się złóż (zasoby ropy naft w S.Z. szacuje się na 4 mld t) rosnącymi kosztami eksploatacji (kilkakrotnie wyższe niż na Bliskim Wsch.). Gaz ziemny wydobywa się ze złóż towarzy­szących ropie naft. i samoistnych, głównie w Tek­sasie i Luizjanie (łącznie ponad 60% wydo­bycia krajowego) oraz ta Nowym Meksyku, Wyoming i Oklahomie (pole gazowe Hugo­ton).

Stany Zjednoczone posiadają duże (ok. 220 mld t) zasoby węgla kamiennego, głównie koksującego i antra­cytu, o dogodnych geologicznie warunkach eksploatacji; ok. 60% węgla wydobywa się systemem odkrywkowym; największe zagłębia węglowe występują na Wielkich Równinach, w Appalachach i G. Skalistych. głównymi producentami węgla kamiennego, są stany położone w Appalachach. W Dakocie Pn. wydobywa się węgiel bnunatny (79 mln t, 1991). S.Z. są drugim po Chinach producentem węgla kamiennego. W okresie 1970-92 wydobycie węgla kamiennego wzrosło o ponad 270 mln t w związku z rosnącym zapotrze­bowaniem energetyki i eksportem.

🇺🇸 Przemysł Chemiczny USA

Jako, że jedną z najważniejszych gałęzi przemysłu amerykańskiego jest przemysł chemiczny postanowiłem poddać go szerszej analizie korzystając z danych zawartych w raporcie opublikowanym przez American Chemistry Council (ACC)1 pod koniec 2001 r., o roz­woju amerykańskiego przemysłu chemicznego. Rok 2001 był dla tego prze­mysłu w USA najtrudniejszy w ciągu ostatnich 20 lat. Do głównych przyczyn niekorzystnego rozwo­ju sytuacji w tej branży przemysłu amerykańskie­go eksperci ACC zaliczyli min.:

– spowolnienie tempa wzrostu gospodarki ame­rykańskiej,
– wysokie ceny surowców w pierwszych miesiącach ubiegłego roku,
– stanowisko krajów OPEC o zmniejszeniu poziomu wydobycia ropy naftowej,
– mało stabilna sytuacja na rynkach walutowych
– mocny kurs dolara USA, utrudniający eksport,
– spadający popyt, w następstwie recesji w sek­torze przemysłowym,
– spadające ceny niektórych rodzajów produk­tów chemicznych.

W dostawach rynkowych wyrobów chemicz­nych przez przemysł amerykański w 2001 r. od­notowano stagnację. Utrzymały się one na pozio­mie 2000 r. tj. około 460 mld USD. Uwzględniając inflację był to jednak realny spadek dostaw o około 3%. Należy zaznaczyć, że już w 2000 r. ob­serwowano pierwsze oznaki spadku dynamiki do­staw towarów chemicznych na rynek, tym niemniej dostawy te w porównaniu do 1999 r. były jeszcze nominalnie o 5,8%, a realnie o 1,8% wyż­sze.

We wspomnianym raporcie eksperci ACC wy­szczególnili w przemyśle chemicznym cztery głów­ne grupy wyrobów, a mianowicie:

– surowce chemiczne podstawowe,
– chemikalia specjalne,
– produkty farmaceutyczne i ochrony roślin,
– produkty chemiczne użytkowe min. kosmetyki, środki do mycia, czyszczenia itd.

🇺🇸 Handel Usługami w USA

W gospodarce amerykańskich nasilają się procesy typowe dla okresu postindustrialnego, charakteryzujące się dynamicznym rozwojem usług i wzrostem ich udziału w produkcie krajowym brutto, przy jednocześnie zmniejszającym się udziale prze­mysłu i rolnictwa. Podstawową formą aktywności, wyrażającą się zarówno w wielkości zatrudnienia jak i wartości wytworów, są szeroko rozumiane usługi. Usługi zatrudniają dziś ok. 75% wszystkich zatrudnionych w gospodarce narodowej i tworzą. około 73% produktu krajowego brutto.

US International Trade Commission (USITEC) – Amerykańska Komisja ds. Handlu Międzyna­rodowego przygotowała kolejny roczny raport o handlu usługami w USA (p1. Recent Trends in US Service Trade’: 2000 Annual Report1. Pod uwagę w analizie wzięto dane statystyczne do­tyczące handlu realizowanego przez zagraniczne filie przedsiębiorstw amerykańskich, handlu za­granicznego, jak i handlu firm zagranicznych w
USA.

W raporcie zamieszczono najnowsze dane do­tyczące amerykańskiego handlu usługami ogło­szone przez Ministerstwo Handlu USA i Biuro Analiz Ekonomicznych (Bureau of Economic Ana­lysis – BEA). W 1998 r. udział handlu usługami w całym handlu zagranicznym USA wyniósł 22%. Do­datnie dla USA saldo w obrotach usługami wy­niosło 83 mld USD (80 mld USD przypadało na sektor prywatny), podczas gdy saldo obrotów towarowych było ujemne w wysokości 247 mld USD. W sferze usług zatrudnionych było w 1998 r. 79% wszystkich pracujących w sektorze prywat­nym, a w przemyśle – 18%, rolnictwie i prze­mysłach wydobywczych – 3%. W 1998 r. sektor prywatny USA wyeksportował usług za 245,7 mld USD, podczas gdy import w tym czasie wyniósł 165,3 mld USD.