USA.XMC.pl

Loading...

Login

Register

Retrieve password

» Handel Zagraniczny USA

Problem rozwoju eksportu jako instrumentu tworzenia nowych miejsc pracy, wzrostu gospodarczego i dobrobytu zajmuje podstawowe miejsce w polityce handlu zagranicznego USA. Rząd Stanów Zjednoczonych postrzega odkrywanie nowych rynków i rozwój eksportu jako jedną z głównych części swojej strategii ekonomicznej, która zdaniem oficjalnych przedstawicieli spowodowała nieprzerwany wzrost gospodarczy w okresie ostatnich 7 lat. W latach 90. eksport w 1/3 zapewniał wzrost gospodarki.

Rząd Stanów Zjednoczonych w swoich zamierzeniach kładzie nacisk na dalsze działania zmierzające do liberalizacji handlu i globalizacji gospodarki jako sprawdzonej na swoim przykładzie metody rozwoju gospodarki kraju.

USA Statue of Liberty from France

Dlatego w budżecie USA na 2000 r. ważną pozycję zajmują programy rozwoju handlu zagranicznego. Jednym z nich jest aktywizacja międzyresortowych wysiłków mających na celu stymulowanie eksportu. Na ten cel przeznacza się 108 mln USD, co w przeliczeniu na efekty eksportowe powinno przynieść 2 mld USD. Wyjaśnieniem podjęcia tej inicjatywy są problemy globalne w gospodarce światowej, w rezultacie których eksport przedsiębiorstw amerykańskich spowolnił, a w efekcie zmniejszało się zatrudnienie. Ponieważ miliony miejsc pracy, jak widać z powyższego, zależą od eksportu administracja uważa, za nieodzowne służyć pomocą przedsiębiorstwom w kierunku ekspansji ekspertowej.

Do lat 60-tych przemysł przetwórczy w S Z. wykorzystywał głównie surowce krajowe. Wyczerpywanie się złóż (ropa naft., rudy metali) oraz wysokie koszty eksploatacji powodują stały wzrost importu surowców mineralnych. Stany Zjednoczone są obecnie jednym z największych importerów surowców mineralnych na śmiecie. Ponad połowę zapotrzebowania gospodarki na ropę naft pokrywa import, głównie z krajów Bliskiego Wsch., Wenezueli, Meksyku i Nigerii: gaz ziemny jest dostarczany z Kanady i Meksyku, rudy żelaza z Kanady, Wenezueli, Brazylii i Chile, nudy i koncentraty miedzi – z Chile Panu i Zambii, koncentraty cynku i ołowiu – z Meksyku, Australii i Kanady, cyna – z Boliwii i Malezji, boksyty – z Suninamu, Gujany, Haiti i Jamajki. USA importują również uran (RPA Kanada), chrom (RPA, Zambia, Filipiny), mangan (gł. z Brazylii), antymon, kobalt i inne.

Dostęp polskich producentów do rynku USA

Polska, jako członek Światowej Organizacji Handlu (WTO), ma zapewniony niedyskryminowany dostęp do rynku USA. Ponadto importerzy polskich produktów korzystają z jednostronnego systemu preferencji celnych GSP1 (w praktyce zerowa stawka celna) obejmującego około 40% linii taryfowych.

Zgodnie z przepisami USA, GSP nie może obejmować (ustawa wyraźnie ogranicza uprawnienia Prezydenta USA):

a)artykuły tekstylne odzieżowe wyłączone z GSP w dniu 1.01.1994 r.

b)zegarki

c)wrażliwe artykuły elektroniczne,

d)wrażliwe artykuły stalowe,

e)obuwie, torebki, torby i walizki, rękawice robocze odzież ze skóry,

f)wrażliwe półwyroby wyroby ze szkła,

g)wszelkie inne produkty, które Prezydent USA uzna za wrażliwe,

h)artykuły rolne objęte kwotami taryfowymi, których dostarczane ilości przekraczają te kwoty,

i)wszelkie towary co do których wszczęto postępowanie (ochronne itp.)

Dodatkowe ograniczenia to:

- wartość kwalifikującego się towaru nie może przekraczać kwoty 75 mln USD w 1996 r. powiększonej corocznie o 5 mln USD,

- udział importu artykułu objętego CSP z danego kraju nie może przekraczać 50% ogólnej ilości importu.

Znaczenie preferencji GSP dla naszego eksportu do USA relatywnie maleje. Od 1996 r. przyrost importu z Polski koncentruje się na grupach nie objętych CSP. Przyrost ten wyniósł 102% (import uległ podwojeniu) podczas gdy import w okresie ostatnich 4 lat linii towarowych objętych GSP wzrost tylko o 17%. Zaledwie 11% całego przyrostu importu z Polski podlegało GSP. Tendencję tę należy uznać za prawidłową szczególnie mając na uwadze to, że po przystąpieniu do UE Polska wypadnie z systemu preferencji celnych GSP.

Rynek USA zalicza się do rynków zliberalizowanych, lecz nie brak tutaj rozbudowanych regulacji wymogów rejestracyjnych. Taryfa celna zawiera podstawowy pakiet informacji na temat wymogów w zakresie dostępu do rynku i zawiera odesłania do właściwych organów regulacyjnych. Jest ona dostępna w internecie. Na naszych stronach jest stosowne łącze do aktualnej taryfy USA.

W zakresie ograniczeń na polskie towary (kwoty tekstylne serowe) nie dokonały się istotniejsze zmiany a nadprodukcja w branży rolnej w USA nie tworzyła właściwego klimatu do pozytywnej reakcji władz USA na polskie propozycje w sprawie podwyższenia kwot serowych.

Unia Europejska i USA zaangażowane są w dialog transatlantycki mający na celu identyfikację i usuwanie przeszkód we współpracy gospodarczej, w tym i w handlu. Szersze materiały dotyczące dostępu do rynku USA z punktu widzenia Unii Europejskiej można znaleźć w internecie na stronach Komisji UE.

» Działalność Człowieka w USA

Wzrostowi udziału usług towarzyszył względny i absolutny spadek zatrudnienia w rolnictwie. Na początku lat pięćdziesiątych udziały zatrudnionych na stanowiskach robotniczych (blue-colour workers) oraz urzędniczych (white-colour workers) w całości zatrudnienia były podobne. W 1993 r. udział pierwszej grupy wynosił już tylko 25%, zaś drugiej aż 57%. Wynikło to ze spadku znaczenia przemysłu zatrudniającego robotników na masową skalę, a wzrostu udziału szeroko rozumianych usług. Odnotowany w tym saniym okresie wzrost aktywności zawodowej kobiet (odsetek zatrudnionych do liczby osób w wieku powyżej 16 lat) z 33% do 58% także w dużym stopniu związany jest z dynamicznym wzrostem udziału usług w gospodarce.

Zróżnicowanie form jednostek produkcyjnych jest w Stanach Zjednoczonych mniejsze niż w wielu krajach Europy. Sektor spółdzielczy, tak istotny w szeregu krajów europejskich, w Stanach Zjednoczonych niemal nie istnieje. Podstawową rolę odgrywają przedsiębiorstwa prywatne. Uzupełniane są one przez organizacje nie nastawione na zysk (zwane w części stanów non-profit, w części zaś non-for-profit organizations). Produkcyjny sektor publiczny obejmujący przedsiębiorstwa federalne, stanowe i lokalne wytwarza jedynie około 2% produktu narodowego.

Liczba organizacji non-profit jest bardzo duża, liczy się w milionach. Trudno jednak zna1eźć dokładne dane, jako że wiele z nich nie jest formalnie zarejestrowanych. Od przedsiębiorstw nastawionych na zysk różnią się one tym, że osiągany dochód netto nie może być rozdzielony między właścicieli w postaci zysku. Dochód taki może być natomiast przeznaczony na inwestycje rozwojowe organizacji. Organizacje nie nastawione na zysk można znaleźć w wielu dziedzinach. Na tej zasadzie działają prywatne szkoły i ogromna większość prywatnych uczelni (są jednak – jakkolwiek stosunkowo nieliczne – uczelnie będące komercyjnymi firmami prywatnymi). Specyficzne instytucje finansowe unie kredytowe – stanowią rodzaj nie komercyjnych, nie nastawionych na zysk banków. Na podobnych zasadach działają niektóre instytucje w zakresie ubezpieczeń, wiele szpitali itp.

Zwrócić jednak należy uwagę, że w przypadku niektórych z tych organizacji wysokość wynagrodzeń wypłacana prezesom i członkom kierownictw sugeruje, w tej postaci następuje rzeczywisty podział zysków. Roczne place dochodzące w skrajnych przypadkach do 800 tys. dolarów (prezydent American Heart Association) trudno jest uznać za co innego, niż ukrytą formę wypłaty zysku.

Przedsiębiorstwa amerykańskie występują w trzech formach: własności jednoosobowej (single proprietorship), spółki partnerskiej (partnership) i korporacji.1 Ich łączna liczba wynosi około 20 milionów.

Właściciele przedsiębiorstw jednoosobowych, które liczbowo dominują w gospodarce amerykańskiej (w 1990 r., ostatnim dla którego dostępne dane, stanowiły one blisko 74% ogólnej liczby przedsiębiorstw), podejmują indywidualnie wszelkie decyzje ekonomiczne oraz otrzymują zyski (lub ponoszą straty) związane z działalnością przedsiębiorstw. Do największych zalet tej formy należy prostota, swoboda kształtowania własnych reguł w zakresie organizacji, czasu pracy itp., nieza1eżność właścicie1a od biurokratycznej hierarchii istniejącej w wielkich organizacjach, możność osobistego nadzoru funkcjonowania przedsiębiorstwa. Istotne wady to nieograniczona odpowiedzia1ność za zadłużenia firmy rozciągająca się także na majątek osobisty oraz trudności w zgromadzeniu odpowiednio wielkiego kapitału. Jakkolwiek forma ta jest najpowszechniejszą w gospodarce amerykańskiej, to jej udział w całości przychodów przedsiębiorstw wynosi jedynie około 6%. Z ogromnej liczby ponad 14 mln. przedsiębiorstw będących własnością jednoosobową, aż połowa przypada na usługi, zaś w usługach i handlu skupionych jest aż 67,5%, całkowitej liczby takich firm. Znaczna (prawie 1,8 mm) jest tez liczba tych przedsiębiorstw w budownictwie.

Spółka partnerska to własność co najmniej dwu osób. Pozostałe cechy, zarówno zalety jak i wady, są podobne jak dla przedsiębiorstw będących własnością jednoosobową. Oczywiście istotną różnicę stanowi zwielokrotnienie źródeł kapitału, co owocuje możnością utworzenia przedsiębiorstw o znacznie większej skali działania. Spółki partnerskie można więc znaleźć w służbie zdrowia, gdzie wydatkowanie ogromnych sum na nowoczesny sprzęt przekracza moż1iwości jednego lekarza. Wiele gabinetów lekarskich, zorganizowanych na zasadzie spółek partnerskich dysponuje aparaturą rentgenowską do wykonywania elektrokardiogramów czy analizy krwi, co pozwala pacjentom uniknąć dodatkowych wizyt w specjalistycznych laboratoriach. Ponadto spółka partnerska umożliwia współpracę lekarzy reprezentujących różne specjalizacje, co także pozwala oszczędzić czas pacjentów, jest więc dla nich formą atrakcyjną. Na podobnych zasadach organizowane są spółki o wysoce wyspecjalizowanym, zawodowym charakterze. Zespól adwokacki może składać się np. z prawników specjalizujących się w różnych dziedzinach prawa. W 1990 r. spółki stanowiły około 7,5% wszystkich amerykańskich przedsiębiorstw i uzyskiwały około 4,4% całości wpływów. Ponad polowa spółek przypada na sektor finansów, ubezpieczeń i obrotu nieruchomościami. Kolejne miejsca zajmują usługi i handel.

Wreszcie formą o najsilniejszej pozycji finansowej są korporacje (spółki akcyjne). Reprezentując w 1990 r. tytko 18,5% wszystkich przedsiębiorstw uzyskiwały one aż 89,6% całości przychodów gospodarki. Korporacje stanowią własność mniejszej lub większej grupy osób, która odpowiada za swoje zobowiązania wyłącznie zaangażowanym w firmie kapitałem. Kapitał ten ma postać akcji, tj. papierów wartościowych poświadczających udział we własności przedsiębiorstwa. Udział we własności jest przy tym równy odsetkowi posiadanych akcji. Każda akcja zapewnia właścicielowi jeden glos przy wyborze władz spółki, czy określaniu jej strategii rozwojowej. Korporacje stanowią formę organizacyjną, która zapewnia możność koncentracji drobnych, rozproszonych, indywidualnych kapitałów, nie wystarczających na zorganizowanie samodzielnych przedsiębiorstw. Aczkolwiek gros akcji znajduje się w rękach najbogatszych Amerykanów (85% w rękach 10% najbogatszych rodzin, 49% w ręku 1% superbogatych), niemniej jednak oszczędności pewnej liczby uboższych rodzin także lokowane są w akcjach; np. niespełna dziewięć procent rodzin o dochodach 10 tys. do 25 tys. dolarów rocznie posiadało w r. 1992 akcje, przy czym wartość środkowa tych akcji wynosiła 4 tys. dolarów, co jest sumą wykluczającą zorganizowanie jakiegokolwiek, nawet najskromniejszego, własnego przedsięwzięcia. Korporacyjna forma własności zapewnia nie tylko koncentrację rozproszonych środków, lecz także przekazuje kontrolę nad własnością szerokich rzesz akcjonariuszy w ręce bądź posiadaczy kontrolnego pakietu akcji, bądź też, szczególnie w przypadku znacznego rozproszenia akcji, zawodowych menedżerów. Przejmowaniu kontroli przez menedżerów sprzyja możność cesji przez właściciela akcji jego prawa głosu. Dla drobnego posiadacza akcji podejmowanie trudu i kosztów uczestniczenia w dorocznym zebraniu akcjonariuszy jest nieuzasadnione. Stąd bardzo często korzysta on z możliwości cesji swych praw najczęściej na rzecz aktualnego zarządu firmy (menedżerów). W wielkich korporacjach nawet posiadacze znacznej liczby akcji nie uzyskują kontroli nad firmą. Wiele jest małych spółek w ogóle nie emitujących akcji. Możność uniknięcia odpowiedzialności całym swym majątkiem stanowi wystarczającą zachętę do tworzenia takich firm.

» Turystyka w USA

Turystyka w USA rozwinęła się gł. w latach 60., w związku z powszechną motoryzacją oraz rosnącą zamożnością społeczeństwa. Zwiększająca się liczba turystów (ponad 290 mln, 1991) wpływa na stałą rozbudowę zaplecza turystyczno.-wypoczynkowego (hotele, motele, campingi, ośrodki sport., ośr. rozrywki i in.), Głównymi obiektami turystycznymi są parki narodowe i pomniki przyrody, zwłaszcza Yosemite, Yellowstone i Wielki Kanion, odwiedzane przez kilkanaście milionów turystów rocznie, poza tym kąpieliska morskie (m.in. Atlantic City, Santa Monica, Santa Barbara, Waikiki na Hawajach), ośrodki narciarskie (Colorado Springs, Squaw Valley, Lake Placid) i ośrodki rozrywki (Las Vegas, Reno, Disneyland w Anaheirn w Kalifornii, Disney World na Florydzie) oraz miasta będące głównymi ośrodkami politycznymi i kulturalnymi – głównie Nowy Jork (siedziba ONZ, Statua Wolności, Rocke-feller Center, Manhattan), Waszyngton (Biały Dom, Kapitel), Chicago (m.in. najwyższy budynek na świecie – Sears Tower, 475 m), Do celów turystyczno.-wypoczynkowych zostały udostępnione federalne lasy (gł, w G. Skalistych i Nadbrzeżnych) i obszary stepowe (m.in. na Wyż, Kolorado) oraz tereny położone w sąsiedztwie jezior i sztucznych zbiorników wodnych (m.in. w dolinach rz.: Tennessee, Kolumbia i Kolorado)

» Handel Usługami w USA

W gospodarce amerykańskich nasilają się procesy typowe dla okresu postindustrialnego, charakteryzujące się dynamicznym rozwojem usług i wzrostem ich udziału w produkcie krajowym brutto, przy jednocześnie zmniejszającym się udziale przemysłu i rolnictwa. Podstawową formą aktywności, wyrażającą się zarówno w wielkości zatrudnienia jak i wartości wytworów, są szeroko rozumiane usługi. Usługi zatrudniają dziś ok. 75% wszystkich zatrudnionych w gospodarce narodowej i tworzą. około 73% produktu krajowego brutto.

US International Trade Commission (USITEC) – Amerykańska Komisja ds. Handlu Międzynarodowego przygotowała kolejny roczny raport o handlu usługami w USA (p1. Recent Trends in US Service Trade’: 2000 Annual Report1. Pod uwagę w analizie wzięto dane statystyczne dotyczące handlu realizowanego przez zagraniczne filie przedsiębiorstw amerykańskich, handlu zagranicznego, jak i handlu firm zagranicznych w
USA.

W raporcie zamieszczono najnowsze dane dotyczące amerykańskiego handlu usługami ogłoszone przez Ministerstwo Handlu USA i Biuro Analiz Ekonomicznych (Bureau of Economic Analysis – BEA). W 1998 r. udział handlu usługami w całym handlu zagranicznym USA wyniósł 22%. Dodatnie dla USA saldo w obrotach usługami wyniosło 83 mld USD (80 mld USD przypadało na sektor prywatny), podczas gdy saldo obrotów towarowych było ujemne w wysokości 247 mld USD. W sferze usług zatrudnionych było w 1998 r. 79% wszystkich pracujących w sektorze prywatnym, a w przemyśle – 18%, rolnictwie i przemysłach wydobywczych – 3%. W 1998 r. sektor prywatny USA wyeksportował usług za 245,7 mld USD, podczas gdy import w tym czasie wyniósł 165,3 mld USD. Saldo było dodatnie lecz niższe niż W 1997 r. a 9%. Natomiast w latach 1989-1997 wzrastało średnio 14% rocznie. Również tempo wzrostu eksportu usług było w roku 1998 niższe (o 2%) niż importu, który wzrósł w tym czasie o 8%. Struktura eksportu usług w 1998 r. była następująca: turystyka i podróże miały udział w ogólnym eksporcie usług w wysokości 29%, usługi związane z własnością intelektualną – 15%, a 10% związane z usługami profesjonalnymi, obsługą zobowiązań i usługami technicznymi.

W tym samym raporcie omówiono następujące rodzaje usług: finansowe i consultingowe, reklamowe, transportu lotniczego, architektoniczne, usługi budowlane i inżynierskie, audiowizualne (produkcja i dystrybucja filmów, programów telewizyjnych i radiowych, muzycznych, video), usługi bankowe, komputerowe, energetyczne, ekologiczne, usługi medyczne, ubezpieczenia, sferę własności intelektualnej, przewozy morskie, usługi prawnicze, handel detaliczny, turystykę i podróże, handel hurtowy.

W 1998 r., ale także w latach poprzednich, w handlu prawie wszystkimi rodzajami usług, poza reklamowymi, telekomunikacyjnymi i ubezpieczeniami, a także przewozami morskimi i lotniczymi odnotowano saldo dodatnie.

» Przemysł Chemiczny USA

Jako, że jedną z najważniejszych gałęzi przemysłu amerykańskiego jest przemysł chemiczny postanowiłem poddać go szerszej analizie korzystając z danych zawartych w raporcie opublikowanym przez American Chemistry Council (ACC)1 pod koniec 2001 r., o rozwoju amerykańskiego przemysłu chemicznego. Rok 2001 był dla tego przemysłu w USA najtrudniejszy w ciągu ostatnich 20 lat. Do głównych przyczyn niekorzystnego rozwoju sytuacji w tej branży przemysłu amerykańskiego eksperci ACC zaliczyli min.:

- spowolnienie tempa wzrostu gospodarki amerykańskiej,
- wysokie ceny surowców w pierwszych miesiącach ubiegłego roku,
- stanowisko krajów OPEC o zmniejszeniu poziomu wydobycia ropy naftowej,
- mało stabilna sytuacja na rynkach walutowych
- mocny kurs dolara USA, utrudniający eksport,
- spadający popyt, w następstwie recesji w sektorze przemysłowym,
- spadające ceny niektórych rodzajów produktów chemicznych.

W dostawach rynkowych wyrobów chemicznych przez przemysł amerykański w 2001 r. odnotowano stagnację. Utrzymały się one na poziomie 2000 r. tj. około 460 mld USD. Uwzględniając inflację był to jednak realny spadek dostaw o około 3%. Należy zaznaczyć, że już w 2000 r. obserwowano pierwsze oznaki spadku dynamiki dostaw towarów chemicznych na rynek, tym niemniej dostawy te w porównaniu do 1999 r. były jeszcze nominalnie o 5,8%, a realnie o 1,8% wyższe.

We wspomnianym raporcie eksperci ACC wyszczególnili w przemyśle chemicznym cztery główne grupy wyrobów, a mianowicie:

- surowce chemiczne podstawowe,
- chemikalia specjalne,
- produkty farmaceutyczne i ochrony roślin,
- produkty chemiczne użytkowe min. kosmetyki, środki do mycia, czyszczenia itd.

Surowce chemiczne podstawowe. Wstępnie ocenia się, że dostawy tych surowców na rynek amerykański w 2001 r. zmniejszyły się w porównaniu z 2000 r. nominalnie o około 5,8% do poziomu 158,8 mld USD. Szczególnie wyraźnie spadły dostawy produktów petrochemicznych i półwyrobów chemicznych. Był to spadek o około 13,5% do poziomu 45,3 mld USD. W ciągu trzech pierwszych kwartałów ubiegłego roku w porównaniu z analogicznym okresem w roku poprzednim zmniejszyła się produkcja benzenu o 24,1%, etylenu – o 11,4%, propylenu – o 9,6% i styrenu – 0 24,7%. Nieznacznie, tytko – 0,3% do poziomu 20,3 mld USD, zmniejszyły się dostawy chemikaliów nieorganicznych. Wzrosły
natomiast dostawy w zakresie materiałów do produkcji nawozów chemicznych 02,5% do poziomu 10,3 mld USD.