Problem rozwoju eksportu jako instrumentu tworzenia nowych miejsc pracy, wzrostu gospoÂdarczego i dobrobytu zajmuje podstawowe miejsÂce w polityce handlu zagranicznego USA. RzÄ…d Stanów Zjednoczonych postrzega odkrywanie nowych rynków i rozwój eksportu jako jednÄ… z głównych części swojej strategii ekonomicznej, która zdaniem oficjalnych przedstawicieli spoÂwodowaÅ‚a nieprzerwany wzrost gospodarczy w okresie ostatnich 7 lat. W latach 90. eksport w 1/3 zapewniaÅ‚ wzrost gospodarki.
RzÄ…d Stanów Zjednoczonych w swoich zamieÂrzeniach kÅ‚adzie nacisk na dalsze dziaÅ‚ania zmieÂrzajÄ…ce do liberalizacji handlu i globalizacji gosÂpodarki jako sprawdzonej na swoim przykÅ‚adzie metody rozwoju gospodarki kraju.
Dlatego w budżecie USA na 2000 r. ważnÄ… pozycjÄ™ zajmujÄ… programy rozwoju handlu zaÂgranicznego. Jednym z nich jest aktywizacja miÄ™dzyresortowych wysiÅ‚ków majÄ…cych na celu stymulowanie eksportu. Na ten cel przeznacza siÄ™ 108 mln USD, co w przeliczeniu na efekty eksÂportowe powinno przynieść 2 mld USD. WyjaÅ›nieniem podjÄ™cia tej inicjatywy sÄ… problemy globalne w gospodarce Å›wiatowej, w rezultacie których eksport przedsiÄ™biorstw amerykaÅ„skich spowolniÅ‚, a w efekcie zmniejszaÅ‚o siÄ™ zatrudnienie. Ponieważ miliony miejsc pracy, jak widać z powyższego, zależą od eksportu administracja uważa, za nieodzowne sÅ‚użyć pomocÄ… przedsiÄ™Âbiorstwom w kierunku ekspansji ekspertowej.
Do lat 60-tych przemysÅ‚ przetwórczy w S Z. wyÂkorzystywaÅ‚ głównie surowce krajowe. WyczerpywaÂnie siÄ™ złóż (ropa naft., rudy metali) oraz wysokie koszty eksploatacji powodujÄ… staÅ‚y wzrost importu surowców mineralnych. Stany Zjednoczone sÄ… obeÂcnie jednym z najwiÄ™kszych importerów suÂrowców mineralnych na Å›miecie. Ponad poÅ‚owÄ™ zapotrzebowania gospodarki na ropÄ™ naft poÂkrywa import, głównie z krajów Bliskiego Wsch., Wenezueli, Meksyku i Nigerii: gaz ziemny jest dostarczany z Kanady i Meksyku, rudy żelaza z Kanady, Wenezueli, Brazylii i Chile, nudy i koncentraty miedzi – z Chile Panu i Zambii, koncentraty cynku i oÅ‚owiu – z Meksyku, AuÂstralii i Kanady, cyna – z Boliwii i Malezji, boksyty – z Suninamu, Gujany, Haiti i Jamajki. USA importujÄ… również uran (RPA Kanada), chrom (RPA, Zambia, Filipiny), mangan (gÅ‚. z Brazylii), antymon, kobalt i inne.
Dostęp polskich producentów do rynku USA
Polska, jako czÅ‚onek Åšwiatowej Organizacji Handlu (WTO), ma zapewniony niedyskryminowany dostÄ™p do rynku USA. Ponadto importerzy polskich produktów korzystajÄ… z jednostronnego systemu preferencji celnych GSP1 (w praktyce zeÂrowa stawka celna) obejmujÄ…cego okoÅ‚o 40% linii taryfowych.
Zgodnie z przepisami USA, GSP nie może obejmować (ustawa wyraźnie ogranicza uprawÂnienia Prezydenta USA):
a)artykuły tekstylne odzieżowe wyłączone z GSP w dniu 1.01.1994 r.
b)zegarki
c)wrażliwe artykuły elektroniczne,
d)wrażliwe artykuły stalowe,
e)obuwie, torebki, torby i walizki, rÄ™kawice roboÂcze odzież ze skóry,
f)wrażliwe półwyroby wyroby ze szkła,
g)wszelkie inne produkty, które Prezydent USA uzna za wrażliwe,
h)artykuÅ‚y rolne objÄ™te kwotami taryfowymi, któÂrych dostarczane iloÅ›ci przekraczajÄ… te kwoty,
i)wszelkie towary co do których wszczÄ™to postÄ™Âpowanie (ochronne itp.)
Dodatkowe ograniczenia to:
- wartość kwalifikujÄ…cego siÄ™ towaru nie może przekraczać kwoty 75 mln USD w 1996 r. poÂwiÄ™kszonej corocznie o 5 mln USD,
- udział importu artykułu objętego CSP z danego kraju nie może przekraczać 50% ogólnej ilości importu.
Znaczenie preferencji GSP dla naszego eksÂportu do USA relatywnie maleje. Od 1996 r. przyÂrost importu z Polski koncentruje siÄ™ na grupach nie objÄ™tych CSP. Przyrost ten wyniósÅ‚ 102% (import ulegÅ‚ podwojeniu) podczas gdy import w okresie ostatnich 4 lat linii towarowych objÄ™tych GSP wzrost tylko o 17%. Zaledwie 11% caÅ‚ego przyrostu importu z Polski podlegaÅ‚o GSP. TenÂdencjÄ™ tÄ™ należy uznać za prawidÅ‚owÄ… szczególÂnie majÄ…c na uwadze to, że po przystÄ…pieniu do UE Polska wypadnie z systemu preferencji celÂnych GSP.
Rynek USA zalicza siÄ™ do rynków zliberaliÂzowanych, lecz nie brak tutaj rozbudowanych reÂgulacji wymogów rejestracyjnych. Taryfa celna zawiera podstawowy pakiet informacji na temat wymogów w zakresie dostÄ™pu do rynku i zawiera odesÅ‚ania do wÅ‚aÅ›ciwych organów regulacyjnych. Jest ona dostÄ™pna w internecie. Na naszych stroÂnach jest stosowne łącze do aktualnej taryfy USA.
W zakresie ograniczeÅ„ na polskie towary (kwoÂty tekstylne serowe) nie dokonaÅ‚y siÄ™ istotniejsze zmiany a nadprodukcja w branży rolnej w USA nie tworzyÅ‚a wÅ‚aÅ›ciwego klimatu do pozytywnej reakÂcji wÅ‚adz USA na polskie propozycje w sprawie podwyższenia kwot serowych.
Unia Europejska i USA zaangażowane sÄ… w dialog transatlantycki majÄ…cy na celu identyfiÂkacjÄ™ i usuwanie przeszkód we współpracy goÂspodarczej, w tym i w handlu. Szersze materiaÅ‚y dotyczÄ…ce dostÄ™pu do rynku USA z punktu widzeÂnia Unii Europejskiej można znaleźć w internecie na stronach Komisji UE.